Elektryki, kiedyś tak odległy koncept pojazdów, obecnie coraz częściej spotykane na polskich drogach. Zasadniczą kwestią jest sposób dostarczania energii potrzebnej do ich napędu. Najpopularniejszym rozwiązaniem wśród użytkowników są stacje ładowania samochodów elektrycznych.

Według ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych samochód elektryczny to nic innego jak „pojazd wykorzystujący do napędu wyłącznie energię elektryczną akumulowaną przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania”.

Jakie stacje ładowania samochodów elektrycznych wybrać? Ile kosztuje ładowanie samochodu elektrycznego? Ile wynosi czas ładowania elektryka? Podpowiadamy.

Stacje ładowania samochodów elektrycznych – jak działają?

Najpopularniejszą metodą ładowania samochodów elektrycznych jest metoda plug-in. Z punktu widzenia użytkownika jest to sposób bardzo prosty - wystarczy za pomocą giętkiego przewodu połączyć samochód ze stacją ładowania. Przewód ładowania może być elementem wyposażenia samochodu lub być bezpośrednio zainstalowany jako część stacji ładowania. Warto w tym miejscu nadmienić, że z definicji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, stacja ładowania samochodów elektrycznych to „wolnostojący obiekt budowlany z zainstalowanym co najmniej jednym punktem ładowania o normalnej mocy lub punktem ładowania o dużej mocy”. Z kolei punkt ładowania to nic innego jak urządzenie, które służy do ładowania jednego pojazdu. Biorąc pod uwagę źródło energii, właściciele samochodów elektrycznych mają do wyboru takie sprawdzone sposoby jak:

• gniazdko z napięciem 230V, maksymalna moc ładowania 2,2-3,4 kWh,
• wallbox – ładowarka ścienna podłączana do instalacji elektrycznej, dzięki której można uzyskać większą moc ładowania, maksymalnie 3,4-22 kWh,
• ogólnodostępna stacja – stacja ładowania dostępna na zasadach równoprawnego traktowania dla każdego użytkownika pojazdu elektrycznego i pojazdu hybrydowego, maksymalna moc ładowania AC: 3,7-43 kWh; DC 43-350 kWh.

Dwa pierwsze rozwiązania ze względu na swoją prostotę, nie potrzebują do działania skomplikowanej infrastruktury. Dlatego sprawnie wykorzystuje się je głównie w domach jednorodzinnych czy biurach. Natomiast ogólnodostępne stacje ładowania samochodów elektrycznych budowane są przy galeriach handlowych, publicznych parkingach, hotelach, a nawet urzędach.

Dlatego też stacje można podzielić ze względu na miejsce użytkowania, wyróżniając stacje domowe oraz publiczne.

Czas ładowania samochodu elektrycznego a moc stacji

Tym, co odróżnia od siebie te sposoby, jest całkowity czas trwania ładowania, który zależy w głównej mierze od pojemności akumulatorów oraz prądu, jakimi będą ładowane. W rezultacie gniazdko będzie ładowało pojazd najdłużej. Przyjmuje się, że średnio może to potrwać nawet kilka lub kilkanaście godzin. Jest to rozwiązanie czasochłonne, na co niewątpliwie wpływa niewielka moc ładowarek kompatybilnych z tradycyjnymi gniazdkami. Na drugim miejscu uplasował się wallbox - tutaj czas ładowania samochodu elektrycznego jest o wiele szybszy, porównując go do metody z gniazdkiem. Dzieje się tak, ponieważ tego typu ładowarki ścienne często wyposażone są w magazyny energii, dzięki którym energia w szybki sposób jest przekazywana do elektryka. Bezapelacyjnie najszybszym rozwiązaniem ładowania samochodu elektrycznego jest stacja ładowania. To stacjonarna forma ładowania samochodów elektrycznych, która wymaga odpowiedniego przyłącza elektroenergetycznego. Dzięki temu czas ładowania samochodu elektrycznego jest bardzo krótki. W zależności od modelu i możliwości zamontowanej w nim baterii może on wynieść nawet kilka minut. Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych dzieli punkty ładowania ze względu na moc:

• o normalnej mocy – mniejszej lub równej 22 kW, z wyłączeniem urządzeń o mocy mniejszej lub równej 3,7 kW zainstalowanych w miejscach innych niż ogólnodostępne stacje ładowania, w szczególności w budynkach mieszkalnych,
• o dużej mocy – punkt ładowania o mocy większej niż 22 kW.

Stacje ładowania samochodów elektrycznych a typ złączy i moc

Do ładowania akumulatora w samochodach elektrycznych można wykorzystywać różnego rodzaju złącza. Dzięki temu stacje ładowania możemy podzielić ze względu na ich typ. W przypadku ładowania AC tj. prądem przemiennym (wbudowany w samochodzie prostownik zmienia prąd przemienny pobierany z sieci na prąd stały) wyróżniamy:

• TYPE 1 - SAE J1772 – do wolnych stacji ładowania (max 7,4 kW). W krajach europejskich wykorzystywany jest bardzo rzadko,
• TYPE 2 - Mennekes – do obsługi instalacji 1-3 fazowych; moc 3,6 kW w przypadku instalacji jednofazowych; do 44 kW w instalacjach trójfazowych.

Z kolei w przypadku ładowania DC tj. prądem stałym (prąd jest zamieniany na stały poza samochodem) wyróżniamy złącza o standardzie:

• HAdeMO – korzystając ze wtyczki CHAdeMO, samochód możemy naładować ekspresowo ze względu na oferowaną moc ok. 50 kW. Najczęściej wykorzystywane w pojazdach japońskich,
• CCS – moc wtyczki o standardzie CCS to 50 kW. Umożliwia ładowanie pojazdu zarówno przy użyciu prądu przemiennego, jak i stałego,
• Specjalne złącze Tesla Supercharger – do pojazdów Tesli, złącze o mocy 50-120 kW.

Jak przebiega proces ładowania samochodu elektrycznego?

Jak już wspomnieliśmy, w zależności od wyboru źródła, ładowanie samochodu elektrycznego może być czasowo zróżnicowane. Tak jest również w przypadku stacji ładowania. Mimo że jest to najszybszy sposób naładowania akumulatorów, czas samego przesyłu może się różnić w zależności od modelu i wykorzystywanej przez niego mocy prądu. Dlatego też stacje dzielimy na: wolne – prąd zmienny o mocy nie większej niż 11 kW; średnio szybkie – prąd zmienny o mocy od 11 do 22 kW; szybkie – prąd zmienny od 22 do 50 kW. Cały proces ładowania samochodów elektrycznych na stacjach nie jest skomplikowany. Polega on na przekazaniu i akumulowaniu w pojeździe energii potrzebnej do jego napędu. Można zrobić to za pomocą przewodu wtykowego – wystarczy podłączyć go do stacji. Jednak to nie jedyna metoda. Oprócz tego wyróżniamy także ładowanie za pomocą pantografu czy dzięki indukcji elektromagnetycznej.

Koszty ładowania samochodu elektrycznego

Stacje ładowania samochodów elektrycznych nie są tanim zakupem, chociaż nawet i tutaj ceny potrafią się znacząco wahać. Wpływ na to ma wiele czynników. Ostateczny koszt zakupu stacji uzależniony jest m.in.

• od mocy stacji – im większa moc tym wyższa cena,
• rodzaju stacji – ładowarka przenośna droższa niż przydomowa stacja,
• dodatkowych funkcji – im więcej możliwości technologicznych oferuje stacja, tym cena jest wyższa.

Do ceny stacji powinniśmy również doliczyć usługę jej montażu i instalacji. Ze względu na bezpieczeństwo użytkowania nie warto podejmować się tego zadania samodzielnie. Na ogólny koszt wpłyną takie czynniki jak wymagania konstrukcyjne urządzenia, koszt samego zgłoszenia czy dostępność infrastruktury elektrycznej. Kolejne koszty to te związane z eksploatacją stacji ładowania. Mowa tutaj o takich opłatach jak np. koszt badania odbiorczego, przeglądy konserwacyjne czy wymiany lub naprawa elementów stacji. Wszystkie te kwestie muszą zostać wzięte pod uwagę, po to, by zagwarantować użytkownikom bezpieczeństwo podczas korzystania ze stacji ładowania. Oczywiście najważniejszą kwestią są także koszty związane z opłatami za energię elektryczną, które według najnowszych prognoz – będą wzrastać. Dlatego podczas wyliczeń dotyczących kosztów generowanych przez stacje należy wziąć pod uwagę opłaty stałe i zmienne, które określa odpowiednia taryfa.

Bezpieczeństwo przede wszystkim

Budowa stacji ładowania samochodów elektrycznych musi spełniać kilka warunków. Ze względu na duże moce energii elektrycznej najważniejszym z nich jest bezpieczeństwo – użytkowników oraz wszystkich osób postronnych, które mogą mieć z nią kontakt. Mówimy tutaj o zapewnieniu ochrony przeciwporażeniowej. Podejmując kwestię użytkowania, warto wspomnieć również o bezpieczeństwie danych osobowych czy oferowanych przez nią rozwiązań teleinformatycznych takich jak np. systemy płatnicze. Warto wspomnieć o zabezpieczeniach fizycznych i mechanicznych stacji, takich jak progi spowalniające czy słupki i barierki ochronne. Dzięki temu osoby nawet o niewielkim doświadczeniu będą mogły w bezpieczny sposób poradzić sobie z ładowaniem samochodu.

Lokalizacja stacji ładowania samochodów też jest ważna!

Kolejnym ważnym aspektem w kontekście stacji ładowania samochodów elektrycznych jest także jej lokalizacja. Miejsce, w jakim się znajduje, powinno być wybrane pod względem bezpieczeństwa oraz wygody użytkowania. Idealna lokalizacja powinna być przede wszystkim: ogólno- i łatwo dostępna dla wszystkich osób poruszających się po drogach elektrykami; odpowiednio i widocznie oznakowana; dostosowana do potrzeb klientów ze względu na czas ładowania, rodzaju wtyczki czy poziomem dostępnej mocy. Dodatkowym atutem takiej lokalizacji jest także dostosowanie jej pod kątem kierowców, którzy oczekują na zakończenie procesu ładowania swojego elektrycznego pojazdu. Gdzie najlepiej postawić stację ładowania samochodów elektrycznych? Rozwiązań jest wiele, jednak przede wszystkim należy pod uwagę wziąć grupę docelową, która będzie z niej korzystać. Do najpopularniejszych miejsc publicznych, w których zlokalizowane są ogólnodostępne stacje, możemy zaliczyć: galerie handlowe, stacje benzynowe, parkingi, hotele, a także posesje firmowe tzw. office parki.

Stacje ładowania samochodów elektrycznych

Z perspektywy użytkownika, korzystanie ze stacji ładowania jest bardzo proste – wystarczy podpiąć do niej samochód i poczekać odpowiednią chwilę. Na rynku oferowane są różnego rodzaju modele dostosowane do mocy czy takie, które mają dodatkowe funkcje. Nic dziwnego, że posiadacze elektryków decydują się często na zakup stacji i na ładowanie samochodu elektrycznego w domu. Koszty takiej inwestycji, tak jak wspomnieliśmy, różnią się w zależności od parametrów urządzenia. Samochody elektryczne z roku na rok zyskują coraz większą popularność. Bez dwóch zdań przyczyniają się do tego odgórne inwestycje skierowane na rozwój odpowiedniej dla nich infrastruktury tj. ogólnodostępne i bezpieczne (!) stacje ładowania czy szeroki zakres oferowanych przez Państwo indywidualnych dofinansowań, dzięki którym kupno elektryka – i często domowej stacji ładowania – staje się jeszcze bardziej opłacalne.